Jak odrzucić spadek za dziecko? - Blog kancelarii PSZ
875
post-template-default,single,single-post,postid-875,single-format-standard,ajax_fade,page_not_loaded,,qode_grid_1300,footer_responsive_adv,hide_top_bar_on_mobile_header,qode-content-sidebar-responsive,qode-theme-ver-13.1.2,qode-theme-bridge,wpb-js-composer js-comp-ver-6.8.0,vc_responsive
odrzucenie spadku za dziecko

Jak odrzucić spadek za dziecko?

Zadłużony spadek można w szybki sposób odrzucić przed notariuszem, ale jeśli posiadamy małoletnie dzieci sprawa jest bardziej skomplikowana. Jak sprawnie przejść przez procedurę postępowania i skutecznie zabezpieczyć dziecko przed niechcianym spadkiem?

Jeśli odrzuciliśmy spadek i mamy dzieci, to w wyniku odrzucenia spadku w nasze miejsce automatycznie wstępują nasze dzieci. Jeśli są pełnoletnie mogą samodzielnie odrzucić spadek przed notariuszem lub sądem, to stosunkowo łatwa procedura (szerzej o tym w poście Jak odrzucić spadek?). Większe trudności nastręcza odrzucenie spadku przez małoletnie dzieci.

Samodzielne oświadczenie odnośnie spadku może złożyć tylko osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Małoletnie dziecko nie posiada takiej zdolności i dlatego oświadczenie co do spadku składa w jego imieniu rodzic (w jego braku inny przedstawiciel ustawowy). Sprawa jednak o tyle się komplikuje, że na odrzucenie spadku w imieniu dziecka potrzebna jest zgoda sądu opiekuńczego. Dopiero po uzyskaniu zgody sądu rodzic może złożyć przed notariuszem lub sądem oświadczenie co do spadku.

Jak uzyskać zezwolenie sądu na odrzucenie spadku w imieniu dziecka?

W pierwszej kolejności należy złożyć stosowny wniosek do sądu. Odrzucenie spadku w imieniu dziecka stanowi tzw. czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka. Zgodnie z art. 101 § 3 k.r.o. rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu dokonywać takich czynności. Wobec tego, celem uzyskania zgody na powyższą czynność rodzic powinien złożyć do sądu Wniosek o udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka.

Wniosek składamy do Wydziału Rodzinnego i Nieletnich Sądu Rejonowego właściwego według miejsc zamieszkania dziecka. Wniosek podlega opłacie sądowej w wysokości 40 zł, którą można uiścić w kasie Sądu lub przelewem na rachunek bankowy wskazany na stronie internetowej Sądu.

Co powinien zawierać wniosek o zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu dziecka?

We wniosku do Sądu zamieszczamy dane rodziców obejmujące adres zamieszkania oraz numer PESEL, wskazujemy dzieci, w których imieniu zamierzamy odrzucić spadek wraz z ich datą urodzenia, numerem PESEL, a także imię i nazwisko spadkodawcy oraz datę jego śmierci. W treści wniosku należy powołać okoliczności uzasadniające konieczność odrzucenia spadku za dziecko, ponieważ sąd będzie badał, czy taka czynność będzie korzystna dla majątku dziecka. Trzeba zatem wyjaśnić przyczyny, dla których sami jako rodzic odrzuciliśmy wcześniej spadek i koniecznie wskazać na wszelkie długi, którymi obciążony jest spadek oraz powołać dowody na tą okoliczność (najlepiej dokumenty, przykładowo: wezwania wierzycieli do zapłaty długu skierowane pod adresem spadkodawcy, wyroki sądowe w sprawach o zapłatę wydane przeciwko spadkodawcy, pisma od komornika).

Do wniosku oprócz ww. dowodów dołączamy kserokopię aktu zgonu, odpisy aktów urodzenia dzieci, kserokopię oświadczenia o odrzuceniu spadku przez rodzica w formie aktu notarialnego lub protokół potwierdzający złożenie tego oświadczenia przed sądem oraz potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej od wniosku.

Ważne! Wniosek musi zawierać informację o dacie odrzucenia spadku przez rodziców, ponieważ od tego momentu rozpoczyna się bieg terminu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka i sąd będzie badał, czy wniosek został złożony w terminie.

Termin na złożenie wniosku o odrzucenie spadku w imieniu dziecka

Spadek w imieniu małoletniego dziecka można odrzucić w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym rodzice dowiedzieli się o powołaniu dziecka do spadku. Termin ten zacznie więc bieg od dnia, w którym rodzice odrzucili spadek.

Ważne! Termin 6 miesięcy to tzw. termin zawity, co w praktyce oznacza, że jego upływ oznacza utratę uprawnienia rodzica do odrzucenia spadku w imieniu dziecka.

W praktyce rozpoznanie przez sąd opiekuńczy wniosku rodzica o zezwolenie na odrzucenie spadku za dziecko może znacznie wykroczyć poza ten termin. Pomiędzy datą wystosowania wniosku do sądu a udzieleniem przez Sąd zezwolenia i uprawomocnieniem się sądowego postanowienia upływa czas, na którego bieg rodzic nie ma żadnego wpływu. Biorąc to pod uwagę Sąd Najwyższy przyjął, że jeżeli w czasie biegu 6 – miesięcznego terminu rodzic złoży stosowny wniosek do sądu opiekuńczego, termin ten przestaje biec przez czas trwania postępowania, czyli nie może upłynąć przed uprawomocnieniem się postanowienia sądu kończącego postępowanie.

Postanowienie sądu z klauzulą prawomocności

Po złożeniu wniosku o zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu dziecka, Sąd wyznaczy posiedzenie, o czym rodzice zostaną powiadomieni listem poleconym za potwierdzeniem odbioru. W czasie posiedzenia Sąd przesłucha rodziców, przeprowadzi dowody, które powołaliśmy we wniosku, może też wysłuchać kuratora.

Zgoda sądu przyjmuje formę postanowienia, po jego uprawomocnieniu trzeba wystąpić do sądu o wydanie odpisu postanowienia zaopatrzonego w tzw. klauzulę prawomocności. To istotny element całej procedury, bowiem dopiero posiadając postanowienie sądu z klauzulą prawomocności możemy odrzucić spadek za dziecko.

Co zrobić po uzyskaniu zezwolenia sądu na odrzucenie spadku w imieniu dziecka?

Zgoda sądu na złożenie w imieniu dziecka oświadczenia co do spadku nie jest równoznaczna z odrzuceniem spadku za dziecko. Mając na uwadze bieg 6-miesięcznego terminu, po uprawomocnieniu się postanowienia sądu zezwalającego na złożenie oświadczenia rodzic powinien niezwłocznie złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka. Najdogodniejsze będzie w takim wypadku złożenie oświadczenia przed notariuszem. Jeśli dysponujemy znacznym zapasem czasu, możemy również złożyć wniosek do sądu o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku, byleby oświadczenie to zostało złożone przed upływem sześciu miesięcy od odrzucenia spadku przez rodzica.

Autor: Monika Szymborska