Dziś druga odsłona tematu poświęconego karze porządkowej. W poprzednim wpisie wzięliśmy pod lupę nieprawidłowości formalne pracodawcy, które otwierają nam drogę do odwołania się od kary porządkowej. Jakie kroki powinien podjąć pracownik, aby skutecznie zakwestionować bezprawnie nałożoną na niego karę porządkową?

Krótki termin wniesienia sprzeciwu od kary porządkowej

Pracownik ma prawo wniesienia sprzeciwu w terminie 7 dni od otrzymania zawiadomienia o nałożeniu kary. Zawiadomienie to jest skuteczne, gdy doszło do pracownika w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią. Sprzeciw wnosi się do pracodawcy.

Jego złożenie po wskazanym terminie pozbawia pracownika możliwości skutecznego odwołania się od kary. Termin ten nie podlega bowiem ani zawieszeniu ani przywróceniu. Co prawda pracodawca ma pełną swobodę w wymierzaniu kar porządkowych i według własnego uznania może rozpatrzyć sprzeciw wniesiony po terminie. Jak jednak wiadomo, takie przypadki należą do nielicznych i zasadniczo upływ wskazanego terminu powoduje, że sprzeciw może zostać odrzucony przez pracodawcę bez zapoznania się z jego treścią.

Forma sprzeciwu od kary porządkowej

Art. 112 kodeksu pracy nie wprowadza żadnej określonej formy dla wniesienia sprzeciwu, w szczególności pisemnej. Co do zasady sprzeciw może zostać zatem wniesiony do pracodawcy również w formie ustnej. Jednak z uwagi na potrzebę ewentualnego wykazania na dalszym etapie dotrzymania terminu jego wniesienia warto dokonać tego w formie pisemnej.

Podstawy do wniesienia sprzeciwu od kary porządkowej

Podstawę wniesienia sprzeciwu stanowi naruszenie przez pracodawcę przepisów prawa przy nakładaniu kary. Przykładowo taką podstawę może stanowić:

1) naruszenie przez pracodawcę terminów do nałożenia kary (o terminach przeczytacie tutaj),

2) zastosowanie kary pomimo braku uprzedniego wysłuchania pracownika,

3) zastosowanie kary bez uwzględnienia rodzaju naruszenia obowiązków pracowniczych, stopnia winy pracownika i jego dotychczasowego stosunku do pracy,

4) nałożenie kary, która nie jest przewidziana w kodeksie pracy,

5) i co oczywiste, brak podstaw do nałożenia kary.

Termin rozpatrzenia sprzeciwu przez pracodawcę

Pracodawca zobowiązany jest rozpatrzyć sprzeciw w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia. Jeśli zakładowa organizacja związkowa reprezentuje interesy pracownika,  pracodawca przed podjęciem decyzji o uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu zobowiązany jest zwrócić się do tej organizacji o wyrażenie stanowiska w sprawie sprzeciwu. Po rozpatrzeniu sprzeciwu pracodawca uchyla nałożoną karę lub odrzuca sprzeciw. Jeśli we wskazanym terminie pracodawca nie zajmie żadnego stanowiska, jest to jednoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu.

Skutki prawne odrzucenia sprzeciwu przez pracodawcę

Zawiadomienie pracodawcy o odrzuceniu sprzeciwu otwiera pracownikowi drogę do wystąpienia do sądu pracy z pozwem o uchylenie zastosowanej wobec niego kary.

Ważne! Prawo skierowania powództwa o uchylenie kary porządkowej przysługuje tylko po wyczerpaniu postępowania przed pracodawcą, czyli po uprzednim wniesieniu sprzeciwu.

W konsekwencji złożenie pozwu bezpośrednio do sądu pracy niejako automatycznie spowoduje jego oddalenie przez sąd.

Pozew należy złożyć w terminie 14 dni od zawiadomienia pracownika o odrzuceniu sprzeciwu. Co istotne, kodeks pracy nie nakłada na pracodawcę obowiązku zawarcia w zawiadomieniu pouczenia o przysługującym pracownikowi prawie do wystąpienia do sądu pracy. Ważne jest zatem zwrócenie przez pracownika uwagi na początek biegu ww. terminu, gdyż 14-dniowy termin nie podlega przywróceniu.

Reasumując, naruszenie przez pracodawcę procedury określonej kodeksem pracy przy stosowaniu kary porządkowej daje pracownikowi możliwość odwołania się od kary w drodze sprzeciwu. Trzeba jednak pamiętać, że zasadny sprzeciw nie przyniesie oczekiwanego rezultatu, jeśli pracownik naruszy przy tym tryb wnoszenia sprzeciwu, przykładowo nie dochowa wymaganego terminu. W takim przypadku pracodawca może odrzucić sprzeciw bez jego uprzedniego merytorycznego rozpatrzenia.

Autor: Monika Szymborska