Czym różni się rozwód od separacji?

Kryzysy małżeńskie trapią niejeden związek. Wielokrotnie udaje się je zażegnać poprzez samodzielną pracę partnerów nad sobą i ich małżeństwem. Częstokroć powaga sytuacji wymaga przy tym skorzystania przez nich ze wsparcia terapeuty lub pomocy psychologa. Czasami jednak problemy małżeńskie okazują się silniejsze niż próby ratowania związku,  w konsekwencji czego partnerzy decydują się na rozstanie. Stawia to przed nimi konieczność dokonania wyboru co do sposobu sformalizowania tej decyzji. W tym celu rozstający się partnerzy mogą zdecydować się na rozwód lub separację. Nie zawsze jednak wiedzą czym różnią się te dwie instytucje od siebie i kiedy mogą rozwiązać małżeństwo przez rozwód, a kiedy właściwą dla nich drogą będzie separacja.

Kiedy Sąd może orzec rozwód a kiedy separacje?

Zgodnie z art. 56 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Stosownie natomiast do art. 61 ¹ § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do orzeczenia separacji wymagane jest nastąpienie pomiędzy stronami zupełnego rozkładu pożycia.

Jak widać zarówno w przypadku rozwodu jak i separacji, dla ich orzeczenia konieczne jest stwierdzenie przez sąd zupełności rozpadu pożycia. Przyjmuje się przy tym, iż rozpad pożycia ma charakter zupełny, jeżeli pomiędzy małżonkami ustały więzi fizyczne, duchowe i gospodarcze.

W odróżnieniu od rozwodu jednak przy separacji nie jest wymagane, aby rozpad rodziny był utrwalony. Trwałość tego rozpadu sądy wiążą  z prognozą co do przyszłości rozstających się partnerów. O trwałości rozpadu małżeńskiego będziemy mogli mówić w sytuacji, w której którykolwiek z małżonków ma nowego partnera. Pojawienie się dziecka z nowego związku również potwierdzi tą okoliczność. Na ocenę trwałości rozkładu pożycia wpływa również ocena przyczyny rozpadu małżeństwa, a także rzeczywisty okres ustania więzi małżeńskich. Już bowiem kilkuletni czas zaniku więzi małżeńskich pozwala na uznanie przez Sąd, iż rozpad związku ma charakter trwały.

Różnice i podobieństwa pomiędzy rozwodem a separacją:

Orzeczenie rozwodu jak i orzeczenie separacji wymaga przeprowadzenia postępowania sądowego. Zainicjowanie takiego postępowania wiąże się z koniecznością wniesienia opłaty sądowej od pozwu. Opłata ta wynosi 600,00 zł zarówno w przypadku rozwodu jak i separacji na wniosek jednego z małżonków. W sytuacji jednak gdy separacja ma nastąpić na zgodny wniosek małżonków opłata od takiego wniosku wyniesie 100,00 zł. Wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego za prowadzenie rozwodu bywa jednak zazwyczaj wyższe niż ma to miejsce w sprawach o separacje.

Tak jak w przypadku rozwodu, w sprawie o separacje, sąd orzekający będzie rozstrzygał komu z rodziców powierzyć władzę rodzicielską nad dziećmi stron, w jaki sposób uregulować kontakty dziecka z tym rodzicem, który na stałe z nim nie będzie zamieszkiwać oraz w jakiej wysokości każdy z małżonków jest zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania swojego dziecka (alimentów).

Rozwód i separacja będą wywierały również tożsame konsekwencje

W zakresie skutków majątkowych pomiędzy małżonkami. Orzeczenie rozwodu i separacji spowoduje bowiem ustanie pomiędzy nimi wspólnoty majątkowej małżeńskiej, która powstała w momencie zawierania przez nich związku małżeńskiego.

W odróżnieniu jednak od rozwodu w przypadku orzeczenia separacji rozstający się partnerzy nie będą mieli możliwości zawarcia nowego związku małżeńskiego. Po orzeczonej separacji nie będzie również możliwy powrót rozstających się małżonków do ich panieńskich nazwisk (czy też nazwisk sprzed zawarcia związku małżeńskiego) jak ma to miejsce w przypadku rozwodu.

Z powyższego wynika zatem, że skutki orzeczenia separacji, poza ustaniem małżeństwa i możliwością powrotu do poprzedniego nazwiska, są zbliżone są do skutków rozwodu.

Separacja i jej zastosowanie w praktyce

Separacja może zatem stanowić dobre rozwiązanie dla tych par, które w tym przykładzie z przyczyn religijnych nie chcą zdecydować się na rozwód. Ponieważ na skutek separacji nie dochodzi do rozwiązania małżeństwa, separacja może również stanowić okres próbny dla małżonków pozwalający na naprawienie nadszarpniętych relacji i umożliwiający ich pojednanie. Niejednokrotnie właśnie okres separacji ułatwi małżonkom podjęcie ostatecznej decyzji odnośnie ewentualnego ich powrotu do siebie bądź wręcz przeciwnie- przyczyni się do podjęcia decyzji o rozwodzie, który będzie można przeprowadzić po orzeczonej przez sąd separacji.

Autor: Magdalena Pawlik